چرا وقت کناره‌گیری مشعل فرا رسیده بود

به گزارش ایسکانیوز، جنبش مقاومت اسلامی یا همان حماس جنبشی است فلسطینی با عقیده اخوان المسلمین که در دسامبر ۱۹۸۷ توسط شیخ احمد یاسین و چند تن دیگر از مبارزان فلسطینی تشکیل شد و در کنار دیگر تشکل‌های مبارز فلسطینی، مقاومت در مقابل اشغالگری رژیم صهیونیستی را آغاز کرد. حماس در همان ابتدا "آزادسازی تمام خاک فلسطین اشغالی، بازگشت آوارگان و عدم به رسمیت شناختن اسرائیل" را سه رکن اصلی اساس‌نامه خود اعلام کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در طول سال‌های بعد این گروه آرام آرام راه خود را از دیگر گروه‌ها و رهبران فلسطینی و در راس آنها یاسر عرفات که قائل به مذاکره با اسرائیل بودند، جدا کرد و در طول ۲۹ سال گذشته با فراز و فرود بسیار تقریبا بر همین عهد نیز باقی مانده بود.

در سال‌های اخیر اما حماس دچار تغییرات و دگرگونی‌هایی در مواضع خود شد که با فاصله گرفتن از جبهه مقاومت (ایران، حزب‌الله و سوریه)، نمود پیدا کرد و به مسائل دیگر نیز کشیده شد. اما در روزهای اخیر اعلام اساس‌نامه جدید حماس در اول می ۲۰۱۶ که بسیاری آن را عدول از مواضع پیشین حماس می‌دانند و انتخاب اسماعیل هنیه به عنوان رهبر این جنبش را می‌توان دو تغییر بنیادین در داخل حماس دانستکناره‌گیری خالد مشعل از رهبری حماس که خود از اعضای موسس آن بوده و از معدود افراد بنیان‌گذار این جنبش است که هنوز ترور نشده، سوالات بسیاری را درباره دلایل این تغییرات و آینده مشعل در جنبش حماس و جریان مقاومت ایجاد کرده است.

اعلام اساس نامه حماس در اول می ۲۰۱۶ که بسیاری آن را عقب‌نشینی این جنبش از مواضع پیشین خود به ویژه در بند تشکیل کشور فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷، می‌دانند و کناره‌گیری مشعل از ریاست جنبش دو تغییر ریشه‌ای در حماس هستند. گرچه مسئولان حماس این تغییرات را طبیعی و نتیجه تفاهم داخلی جنبش می‌خوانند اما در واقع عوامل زیادی در این جابه‌جایی نقش داشته است که ریشه‌های آن را باید هم در داخل جنبش و هم خارج از آن جستجو کرد.

شاید اولین دلیل این تغییرات در حماس را تمایل جنبش برای مستقر کردن تمام کادر رهبری خود اعم از رهبران دفتر سیاسی،‌ مسئول اداره بخش غزه و رهبران شاخه نظامی در داخل نوار غزه به عنوان خاستگاه اصلی حماس باشد چه اینکه پیشتر خالد مشعل به عنوان رئیس دفتر سیاسی و در واقع مقام ارشد حماس که در قطر مستقر است تنها دو بار به نوار غزه رفته بود. با روی کار آمدن هنیه به جای مشعل عملا این تجمیع نیرو و درونی کردن حماس در غزه محقق می‌شود و تاکید مسئولان حماس بر خارج نشدن هنیه از غزه "جز برای مسائل ضروری" شاید بهترین دلیل برای این ادعا باشد. همچنین جدا بودن رهبران سیاسی حماس از بدنه و شاخه نظامی این جنبش در طول سال‌ها نوعی شکاف میان شاخه نظامی، مسئولان اداره نوار غزه و کادر رهبری به سرپرستی مشعل به وجود آورده بود که این وضعیت باید پایان می‌یافت.

مساله دومی که در این جابه جایی به چشم می‌آید میل جنبش حماس به نشان دادن روحیه سازش ناپذیری خود در برابر اسرائیل است که خصوصا با توجه به رونمایی از اساسنامه جدید جنبش که بسیاری آن را نشان ضعف حماس و عقب نشینی آن می‌دانند، بسیار ضروری به نظر می‌رسید. این رویه پیشتر و با جانشینی یحیی السنوار از اسرای آزاده جنبش حماس و یکی از سرسخت‌ترین دشمنان اسرائیل به جای هنیه آغاز شد. السنوار اکنون مسئول اداره غزه است و هنیه که خود از مشعل به مراتب مواضع تندتری علیه اسرائیل دارد به ریاست دفتر سیاسی حماس رسیده است. در واقع مهمترین پیام این تغییرات در کار رهبری حماس و روی کار آمدن رهبران سرسخت‌تر در جنبش به مخالفان اساسنامه جدید حماس است که به آنها بگویند این اساسنامه تنها سندی فرمایشی است و حماس راه خود را ادامه خواهد داد.

یحی السنوار، مسئول جدید اداره غزه در آغوش هنیه

بعد دیگری در این جا به جایی می‌تواند به بالا بردن هزینه ترور احتمالی اسماعیل هنیه از سوی رژیم صهیونیستی اشاره داشته باشد. آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ اسرائیل پیش از به قدرت رسیدن وعده داده بود به محض به دست گرفتن وزارت جنگ هنیه را ترور خواهد کرد و اکنون با گذشت یکسال از تصدی این سمت وعده داده تا پایان وزارتش هنیه را ترور کند. پر واضح است که ترور هنیه به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس هزینه‌های بیشتری را متحمل این رژیم صهیونیستی می‌کند تا در جایگاه مسئول اداره نوار غزه که تل‌آویو می‌گوید تمامی حملات علیه اسرائیل از خاک این منطقه انجام می‌شود و به نوعی از میان برداشتن مسئول اداره این منطقه را برای خود توجیه پذیر می‌داند.

اما کناره‌گیری مشعل از ریاست حماس در بعد درون گروهی نیز قابل توجه است. باید گفت که جنبش حماس همانند هر جنبش و سازمان سیاسی – نظامی دیگری عاری از اختلافات داخلی نبوده و نیست و کادر رهبری ‌آن را می‌توان به دو دسته معتدل کسانی مانند خالد مشعل و موسی ابومرزوق و تندرو یحیی السنوار، محمود الزهار تقسیم کرد. تقابل بین مسائل بودجه‌ای جنبش و مقوله مقاومت در برابر هر نوع تحرک اسرائیل یکی از مباحثی است که همواره میان این دو جریان پررنگ بوده است. از بارزترین این تفاوت دیدگاه را شاید بتوان در انتقادهای صریح محمود الزهار، (رهبر شاخه نظامی حماس) از خالد مشعل پس از امضای توافق با فتح در سال ۲۰۱۱ یافت. در نشستی که در قاهره برای این موضوع برگزار شد مشعل از "امکان اعطای فرصت به اسرائیل برای گفت‌وگو" سخن گفته بود که خیلی زود الزهار و رهبران حماس در سوریه از این سخنان رهبر سیاسی جنبش انتقاد کردند.

اما از همه این دلایل که بگذریم شاید اصلی‌ترین عامل در ایجاد تغییرات ریشه‌ای در جنبش حماس مسائل پیش آمده در سوریه باشدشاید بتوان گفت که اصلی‌ترین عامل در ایجاد تغییرات ریشه‌ای در جنبش حماس - که می‌توان حتی از آن به عنوان پوست اندازی حماس یاد کرد- بحران سوریه و مسائل پیش آمده در این باره است. پس از آغاز جنگ داخلی سوریه حماس به ویژه مشعل آرام آرام بنای جدایی از سوریه را گذاشتند که سال‌های بسیاری مامن و پشتیبان جنبش و گروه‌های مقاومت فلسطینی بود و در نهایت کار به تعطیلی دفاتر این جنبش در سوریه و انتقال رهبران آن به قطر انجامید. در همین راستا تقابل‌هایی چه در داخل خود جنبش و چه میان حماس و حامیان مقاومت از جمله ایران و حزب‌الله پیش آمد.

در واقع مشعل که از آن سال‌ها تاکنون در قطر است و همواره تحت فشار کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بوده در میان بدنه حماس که از جدایی از جبهه مقاومت ناخرسند بودند، عامل این انشقاق شناخته می‌شود. در یک سال گذشته با توجه به شکست پروژه براندازی بشار اسد و پیروزی‌های اخیر جبهه مقاومت در سوریه حماس ناگزیر شد در مواضع پیشین خود تغییراتی به وجود بیاورد چرا که ظاهرا به این نقطه رسیده که به نوعی این شکاف باید پر شود و شاید بهترین شکل برای آغاز دور جدیدی در حیات سیاسی – نظامی حماس ایجاد تغییرات بنیادین به ویژه در کادر رهبری خود باشد.

مشعل در حال برافراشتن پرچم مخالفان سوری. هنیه نیز در کنار او ایستاده است

البته در پایان نباید از یاد ببریم که با تمام مطالبی که گفته شد یک چشم حماس به نوعی به آینده فلسطین و رهبری تمام ملت فلسطین اعم از غزه و کرانه‌باختری دوخته شده است. در واقع حماس هیچگاه کاندید کردن مشعل برای ریاست تشکیلات خودگردان و در آینده رهبری کشور فلسطین را از ذهن خود دور نکرده است چه آنکه مشعل در میان عامه مردم فلسطین که بخش عمده آنها در کرانه باختری، زادگاه او ساکنند و بیشتر طرفدار پایان جنگ با اسرائیل هستند، نیز محبوبیت بالایی دارد. و صد البته که مشعل در خارج از فلسطین نیز می‌تواند بهتر به تامین مالی حماس کمک کند و همچنان به نقش خود به ویژه در رایزنی با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس برای جذب کمک مالی بپردازد.

منبع: ایسنا

303/300

منبع: ایسکانیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۲۳۸۸۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ترکیه: حماس پس از تشکیل کشور مستقل فلسطین، سلاح را کنار خواهد گذاشت/ اگر کشور مستقل فلسطین برپا نشود، ممکن است جنگ ها و فجایع دیگری در غزه تکرار شود

به گزارش جماران؛ «هاکان فیدان» وزیر امور خارجه ترکیه امروز (یکشنبه) گفت که جنبش حماس به ما اعلام کرده است پس از اعلام تشکیل کشور مستقل فلسطین، سلاح را کنار می‌گذارد.

ایرنا به نقل از المیادین نوشت: فیدان افزود: اگر از فاجعه کنونی، درس نگیریم و کشور مستقل فلسطین برپا نشود، ممکن است جنگ ها و فجایع دیگری در غزه تکرار شود.

وزیر امور خارجه ترکیه خاطرنشان کرد: ما کشورهای عربی را در پذیرش مسوولیت حمایت از قضیه تنها نخواهیم گذاشت و ما نیز به مسوولیت های خود در این باره عمل خواهیم کرد.

این در حالی است که جنبش حماس امروز در بیانیه‌ای اعلام کرد مذاکرات در قاهره به پایان رسید و هیأت این جنبش با هدف مشورت با رهبران حماس، امشب عازم دوحه می‌شود.

مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس در نوار غزه امروز در پایتخت مصر ادامه یافت و در همین ارتباط شبکه خبری «القاهره نیوز» به نقل از یک منبع بلندپایه در هیات امنیتی مصر که میانجیگری در روند مذاکرات رژیم صهیونیستی و حماس را بر عهده دارد، گزارش داد که ۲ طرف درباره بسیاری از مسائل مورد اختلاف به اجماع رسیده‌اند.

این منبع افزود که پیشرفت محسوسی در مذاکرات حاصل شده است.

در همین حال یک منبع امنیتی مصری به رویترز گفت که نتایج مذاکرات این بار در قاهره با دفعات قبل متفاوت خواهد بود.

این منبع که به نام وی اشاره‌ای نشده با بیان اینکه «ما در بسیاری از موارد به توافق رسیده‌ایم» افزود: اما چند نکته باقی مانده است. این بار اوضاع بهتر به نظر می رسد اما اینکه آیا به زودی توافقی حاصل می‌شود، بستگی به این دارد که اسرائیل آنچه را که برای دستیابی به آن لازم است ارائه می‌دهد یا خیر.